1
مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
2
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس.
چکیده
در این مطالعه عوامل موثر بر پذیرش ارقام زودرس و میان‌رس ذرت توسط زارعین با استفاده از مدل لاجیت مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. دادههای مورد نیاز بر اساس روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای جمع‌آوری شدند. بر این اساس 158 تولیدکننده‌ی ذرت از شهرستان‌های مرودشت و داراب انتخاب و وضعیت تولید آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر این است که عواملی نظیر سطح زیرکشت، سطح تحصیلات زارع، شرکت در کلاس‌های ترویجی، نوع مالکیت و دسترسی به ارقام زودرس و میان‌رس در جهت مثبت و سن کشاورز در جهت منفی احتمال استفاده از تکنولوژی مورد بررسی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. عملکرد در واحد سطح بذر رقم 704 از ارقام زودرس و میان‌رس بیشتر است؛ ولی این رقم نیاز به آب بیشتری دارد. با توجه به پرداخت یارانه صرفا به بذر رقم 704 هزینه این رقم برای کشاورزان از هزینه ارقام زودرس و میان‌رس کمتر می‌باشد. براین اساس علیرغم نیاز آبی بیشتر رقم 704، کشاورزانی که دسترسی به آب بیشتری دارند، استفاده از این رقم را ترجیح داده و حاضر به استفاده از ارقام زودرس و میان رس نمی‌باشند. به نظر می‌رسد غیر واقعی و پایین بودن قیمت آب و پرداخت یارانه به رقم 704 از دلایل اصلی عدم پذیرش ارقام زودرس و میان‌رس بوده و لازم است رفع این موانع مورد توجه قرار گیرد. همچنین برنامه‌ریزی در جهت ارتقای دانش کشاورزان، دسترسی به موقع به بذور زودرس و میان‌رس و افزایش اندازه مزرعه(از طریق یکپارچگی اراضی) که بر پذیرش استفاده از ارقام مورد بررسی موثر بوده‌اند، توصیه می‌گردد.
استخر، ا. 1383. آشنایی با ویروس کوتولگی زبر ذرت در استان فارس. مجله زیتون. 16: 19-12.
استخر، ا. 1385. مقایسه هیبریدهای امیدبخش ذرت در شرایط زارعین در کشت تأخیری. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. موسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر. شماره ثبت 674/85 . 26.
استخر،ا. و چوگانی، ر. 1385. اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته والد مادری B73 در تولید بذر ذرت هیبرید سینگل کراس 704 در استان فارس. مجله نهال و بذر. جلد 22 (2) : 185-167.
ترکمانی، ج. و شجری، ش. 1385. بررسی اثر ریسک تولید بر پذیرش فنآوری های نوین، مطالعه موردی بذر گندم در استان فارس. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال دهم، 4: 501-489.
تبرایی، م.، و حسن نژاد، م. 1388. بررسی عملکرد و عوامل مؤثر بر پذیرش برنامه های ترویجی اجرا شده در مسیر فرآیند توسعه کشاورزی، مطالعه موردی گندمکاران شهرستان مشهد. مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 23، (1) : 68-59.
عمانی، ا. ر. و چیذری، م. 1385. تعیین ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و زراعی گندمکاران شهرستان های اهواز، دزفول و بهبهان با توجه به پذیرش روش های کشاورزی پایدار کم نهاده. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 1: 119-107.
فرجی، ا. و میردامادی، س. م. 1385. بررسی نقش ترویج در پذیرش بیمه محصول سیب توسط- باغداران شهرستان دماوند. مجله علمی پژوهشی علوم کشاورزی، سال دوازدهم، 3 : 500-489.
کشاورز، ف.، الهیاری، م. ص.، آذرمی سه ساری، ذ. و خیاطی، م. 1389. عوامل مؤثر بر پذیرش کشت ارقام برنج پرمحصول در میان کشاورزان استان گیلان. مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 4 : 112-99.
میرهادی، م. ج. 1380. ذرت. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی .انتشارات آموزش کشاورزی. تهران:214.
منفرد، ن. 1374. عوامل مؤثر بر پذیرش تکنولوژی در تولیدکنندگان برنج و تأثیر تکنولوژی‌های جدید بر زنان در استان‌های فارس و مازندران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی. دانشگاه شیراز، ایران.
نوفرستی، م. 1374. آمار ر اقتصاد و بازرگانی. جلد دوم. موسسه خدمات فرهنگی رسا.
وزارت جهادکشاورزی. 1390. آمارنامه کشاورزی سال 90-1389، دفتر آمار و فنآوری اطلاعات. معاونت برنامه ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی. جلد اول. تهران. 171.
وزارت جهادکشاورزی. 1390. هزینه تولید محصولات کشاورزی90-1389، جلد دوم، دفتر آمار و فنآوری اطلاعات، تهران.
هژبر کیانی، ک. 1368. اقتصاد سنجی و کاربرد آن. انتشارات بخش فرهنگی جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
Boahene, K., Snijders, T. A. B., and Folmer, H. 1999. An integrated socioeconomic analysis of innovation: The case of hybrid cocoa in Ghana. Journal of PolicyModeling, 21(2): 167-184.
Boz, I. and Akbay, C. 2005. Factors influencing the adoption of maze in Kahramanmaras province of Turkey. Agricultural Economics. 33:341-336.
Cochrane, W. 1958. Farm prices myth and reality Minneapolis, MN: University of Minnesota press.
Davidson, R. and Mackinnon, G. 1984. Convenient specification tests for logit and probit models. Journal of Economics, 25: 241-262.
Dorfman, J.H. 1996. Modeling multiple adoption decisions in a joint framework. American Journal of Agricultural Economics, 78:547-557.
Joshi, G., and Pandy, S. 2005. Effects of farmer's perception on the adoption of modern rice varieties in Nepal. Conference on International Agricultural Research for Development, Stuttgart-Hohenheim, October 11-13.
Herath, P. H. M. U. and Takeya, H. 2003. Factors decreased intercropping by rubber small holder in srilanka. A logit analysis Agricultural, 29:159-168.
Holloway, G., Shankar, B. and Rahman, S. 2002. Bayesian spatial probit estimation: A primer and an application to HYV rice adoption. Agricultural Economics, 27:383-402.
Hategekimana, B. and Trant, M. 2002. Adoption and diffusion of new technology in agriculture : Genetically modified and Soybean. Canadian of Agricultural Economics, 50 : 357 – 371.
Iqbal, M., Bashir, A., and Farooq, U. (1999). Factors affecting the adoption of hybrid maze varieties in the irrigated Punjab. International Journal of Agriculture &Biology, 1(3) : 149-151.
Serra, T. and Zilberman, D. and Gil, J. M. 2008. Farms’ Technical Inefficiencies in the Presence of Government Programs. The Australian Journal of Agricultural and Resource Economics, 52 : 57–76.
Karami, E. 1983. The differential characteristics of farmers with regard to their innovativeness in Fars province. Iran Agricultural Research, 2(2):125-136.
Luce, D. 1959. Individual choice behavior. John wiley and Sons, New York.
Moser C.M. and Barrett, C.B. 2003. The disappointing adoption dynamics of high-increasing, Low external input technology: The case of SRI in Madagascar. Agricultural Systems, 76:1085-1100.
Perera, M. S., Sivayoganathan, C., and Wijeratne, M. 2003. Technical knowledge and adoption of farming practices to farmer level extension communication of out grower farmers of Sri Lanka sugar industry. Sugar Technology Journal, 5(3) : 121- 129.
Saha, A., Love, H.A. and Schwart, R. 1994. Adoption of emerging technologies under output uncertainty. American Journal of Agricultural Economics, 76:836.
Saka, J. O., Okoruwa, V. O., Lawal, B. O., and Ajijola, S. 2005. Adoption of improved rice varieties among smallholder farmers in south-western Nigeria. World Journal of Agricultural Sciences, 1(1) : 42-49.
Sharma, V.P. and Kumar, A. 2000. Factors influencing adoption of agro forestry program: A case study from Northwest India. Indian Journal of Agricultural Economics, 55(3) : 500-509
Shield, M.L., Rauniyar, G.P. and Goode, F. M. 1993. A longitudinal analysis of factors influencing increased technology adoption in Swaziland. The Journal of Developing Areas, 27 : 469-484.
Shiferaw, B. and Holden, S.T. 1998. Resource degradation and adoption of land conservation technologies in the Ethiopian highlands: a case study in andit tid, North Shewa. Agricultural Economies, 18 : 233-247.
Shomaker, F.F. 1971. Communication of Innovations, Vol. 2. Free Press, New York.
Torkamani, J. 2005. Using a whole-farm modeling approach to asses prospective technologis under uncertainty. Agricultural Systems, 85(2) : 138-154.
Yao-Ch, Lv.1985. Impacts of technology and structural change on agricultural economy, Rural communities, and the environment. Agricultural Journal and Agricultural Economics,67: 1158-1163.
محمدی, دادگر, & رحمانی, رهام. (1395). شناسایی عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر پذیرش ارقام زودرس و میان‌رس ذرت بعد از گندم در استان فارس. فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی, 8(29), 51-70.
MLA
دادگر محمدی; رهام رحمانی. "شناسایی عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر پذیرش ارقام زودرس و میان‌رس ذرت بعد از گندم در استان فارس". فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی, 8, 29, 1395, 51-70.
HARVARD
محمدی, دادگر, رحمانی, رهام. (1395). 'شناسایی عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر پذیرش ارقام زودرس و میان‌رس ذرت بعد از گندم در استان فارس', فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی, 8(29), pp. 51-70.
VANCOUVER
محمدی, دادگر, رحمانی, رهام. شناسایی عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر پذیرش ارقام زودرس و میان‌رس ذرت بعد از گندم در استان فارس. فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی, 1395; 8(29): 51-70.
)
